Reklamacja jakości dostarczonego towaru w handlu międzynarodowym

Podstawowym źródłem prawa regulującym stosunki stron międzynarodowej umowy sprzedaży jest Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 r. Warunkiem jej zastosowania jest okoliczność, że strony zawartej umowy mają swoje siedziby w państwach, które ją przyjęły lub dla umowy  tej właściwe jest prawo państwa siedziby jednej ze stron, zgodnie z którym stosuje się w/w Konwencję.

Zasadą obowiązującą na gruncie niniejszej Konwencji jest, że sprzedający ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową, istniejącą w chwili przejścia ryzyka na kupującego, w tym nawet, jeżeli brak ten ujawni się dopiero w terminie późniejszym. Oznacza to,że ponosi on odpowiedzialność za szkodę wynikłą z nie wywiązania się ze swoich zobowiązań zgodnie z treścią zwartej umowy.

O niezgodności towaru z umową, a tym samym o jej naruszeniu możemy mówić gdy sprzedający:

• nie dostarczył kupującemu towaru według ilości, jakości i w asortymencie przewidzianym w umowie
• towar został umieszczony lub zapakowany w sposób inny aniżeli przewidziany w umowie.

Do obowiązków kupującego należy dokonanie kontroli dostarczonych towarów lub spowodowanie dokonanie tejże kontroli w najkrótszym, praktycznie możliwym w danych okolicznościach, terminie. Jeżeli  jednak umowa przewiduje przewóz towarów kontrola może zostać dokonana w terminie późniejszym, po dostarczeniu towarów na miejsce przeznaczenia.

Kupujący straci prawo do powoływania się na brak zgodności towarów z umową, jeżeli:

• nie zawiadomi sprzedającego o charakterze występujących niezgodności w rozsądnym terminie od chwili, w której niezgodności te zostały przez niego wykryte lub też powinny były zostać wykryte.
• nie zawiadomi go o niezgodności towaru z umową najpóźniej w ciągu dwóch lat od daty, w której towary zostały mu rzeczywiście wydane chyba, że termin ten jest niezgodny z umownym okresem gwarancji.

Kupujący, aby nabyć skuteczne prawo powołania się na brak zgodności towarów powinien:

1. zawiadomić sprzedającego o charakterze występujących niezgodności w rozsądnym terminie, jak również
2. dokonać wyboru i skorzystać z przysługujących mu środków ochrony prawnej bliżej określonych w przepisach art. 46 – 52 Konwencji.

W ramach tych uprawnień kupujący może żądać od sprzedającego dostarczenia towarów zastępczych. Żądanie to może przedstawić sprzedającemu jednak jedynie wówczas, gdy brak zgodności towaru z umową stanowi istotne naruszenie umowy, a żądanie wydania zastępczych towarów zostało mu przedstawione jednocześnie z zawiadomieniem o braku zgodności. Przyjmuje się, że w danym wypadku doszło do istotnego naruszenia umowy jeżeli strona została pozbawiona tego, czego zgodnie z umową miała prawo oczekiwać.

W razie braku zgodności towarów z umową, bez względu na to, czy cena została już zapłacona, czy nie, kupujący poza przypadkami wskazami w w/w Konwencji może żądać obniżenia ceny proporcjonalnie do różnicy między wartością rzeczywiście dostarczonych towarów w chwili dostawy, a wartością, jaką miałyby w tej chwili towary odpowiadające umowie.

Kupujący może żądać również usunięcia braku zgodności towaru z umową przez jego naprawienie, chyba że byłoby to nierozsądne ze względu na wszystkie okoliczności sprawy. Żądanie to również winno zostać przedstawione sprzedającemu jednocześnie z zawiadomieniem o braku zgodności.

W końcu kupujący posiada uprawnienie do odstąpienia od umowy w przypadku niezgodności towaru z umową. Uprawnienie to odnosi się jednak tylko do części niezgodnej z umową. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy w całości kupujący może złożyć tylko wtedy, gdy z niezgodność towaru umową stanowi istotne jej naruszenie.

Należy jednak podkreślić, że na gruncie konwencji wiedeńskiej obowiązuje zasada dobrej wiary w handlu międzynarodowym. Oznacza to, że strony stosunków międzynarodowych powinny przede wszystkim podejmować wspólne działania, zmierzające do ograniczenia skutków stwierdzonej niezgodności towaru z umową.

Więcej informacji na ten temat znajduje się na blogu prawniczym, którego autorem jest Adwokat Andrzej Żurawski. Na blogu poruszane są kwestie dotyczące m. in. handlu zagranicznego, transgranicznych sporów sądowych, windykacji międzynarodowej – www.handelzagranica.pl